Erythema nodosum is een huidaandoening die gekenmerkt wordt door pijnlijke rode bulten op de voorzijde van de benen. Erythema nodosum kan ontstaan als een reactie op infecties, een interne ziekte of medicijnen; bij een aantal patiënten blijft de oorzaak onbekend. Deze huidaandoening komt voor bij 1-5 mensen per 100.000 per jaar, en vooral bij vrouwen tussen de 15 en 40 jaar.

Hoe krijgt u erythema nodosum?
Erythema nodosum is een reactie van het lichaam op een prikkel. Die prikkel kan een infectie, medicijn of ziekte zijn (bijvoorbeeld sarcoïdose of de ziekte van Crohn). Een bekende prikkel die erythema nodosum kan uitlokken, is een keelontsteking.

Bij een groot deel van de patiënten wordt geen oorzaak gevonden. Het is dan onbekend wat de prikkel is geweest die erythema nodosum heeft uitgelokt. 

Hoe ziet erythema nodosum eruit?

Bij erythema nodosum komen er plotseling pijnlijke, warme, rode bulten op de benen. Een enkele keer verschijnen deze bulten ook op de armen. Vaak zijn de plekken 1-5 cm groot, maar ze kunnen ook bij elkaar één grote plek op de huid worden.

Meestal krijgt u de plekken op beide benen. De enkels en het onderste deel van uw benen zijn vaak dik. Na verloop van tijd worden de plekken blauwer, waarna ze verdwijnen. Er blijven geen littekens achter. In een periode van 3-6 weken kunnen er steeds nieuwe rode, warme en pijnlijke bulten bijkomen. Het kan zijn dat u ziek wordt, met koorts, moeheid, hoofdpijn, ontstekingen aan uw ogen of pijn in uw gewrichten.

Is erythema nodosum besmettelijk?
Nee, erythema nodosum is niet besmettelijk.

Hoe weet uw arts of u erythema nodosum heeft?
Uw arts kan aan de plekken op uw huid zien of u erythema nodosum heeft. Soms wil uw arts zeker weten of er geen sprake is van een andere ziekte van de huid. Dan zal uw arts een klein stukje huid wegnemen (biopt). Voor het wegnemen wordt uw huid plaatselijk verdoofd.Uw arts zal proberen de oorzaak te vinden. Het is voor uw arts belangrijk om te weten of u een andere ziekte heeft (gehad) en of u medicijnen gebruikt. Soms wordt bloed geprikt of een röntgenfoto van uw longen gemaakt.

Welke behandelingen van erythema nodosum zijn er?
Als er een oorzaak voor erythema nodosum wordt gevonden zal deze oorzaak, als dat mogelijk is, behandeld worden. Meestal verdwijnen de pijnlijke bulten vanzelf binnen 3-6 weken. (Bed)rust is hierbij belangrijk. Daarnaast is het soms nodig om de onderste helft van de benen in een strak verband te wikkelen.

Afhankelijk van hoe ernstig de erythema nodosum is, krijgt u medicijnen tegen de pijn die de ontsteking verminderen, bijvoorbeeld acetylsalicylzuur (Aspirine), ibuprofen, indometacine of diclofenac.

Wat kunt u zelf nog doen?
Als u ernstige klachten van erythema nodosum heeft, is het belangrijk om voldoende lang (bed)rust te houden.

Is erythema nodosum te genezen of blijft u er altijd last van houden?
Bij de meeste patiënten verdwijnt erythema nodosum vanzelf binnen 3-6 weken en komt de aandoening nooit meer terug. Bij sommige blijft erythema nodosum langer bestaan of kan deze huidziekte na verloop van tijd weer terugkomen.

Specialismen & afdelingen