Een verzakking of moeite met het ophouden van ontlasting: het zijn onderwerpen waar mensen liever niet over praten. Toch kan er vaak meer dan gedacht. In Ziekenhuis Amstelland heeft een bevlogen team zelfs een prijs van €10.000,- ontvangen van de Dutch Society of Colorectal Surgery (DSCRS) voor het ontwikkelen van een bekkenbodemcentrum in het ziekenhuis.

Een bijzondere erkenning
“Het is een enorme eer om deze grant te mogen ontvangen,” vertelt chirurg dr. Charlotte Verberne, die samen met dr. Joanna Luttikhold het initiatief nam voor de aanvraag en de ontwikkeling van een Bekkenbodemcentrum leidt. “Er waren veel goede inzendingen, dus we zijn extra trots dat onze aanvraag is geselecteerd. We hopen een mooi verwijscentrum te kunnen neerzetten met behulp van de grant.’’
De grant is bedoeld voor een werkbezoek aan de Pelvic Floor Service van het vooraanstaande Oxford University Hospital, waar het team zich verder kan specialiseren in operatietechnieken en diagnostiek naar deze aandoeningen.

Geen toeval, maar teamwork
Dat de prijs naar Ziekenhuis Amstelland ging, is geen toeval. Het centrum levert gespecialiseerde zorg aan patiënten met verzakkings- of incontinentieklachten en onderscheidt zich met behandelingen zoals rectopexie: een operatie waarbij de endeldarm weer op zijn plaats wordt vastgezet. “Patiënten moesten voor deze behandeling eerder naar Haarlem of Amersfoort,” vertelt Verberne, die de operatie naar Amstelveen haalde. “Nu kunnen we die zorg hier in de regio bieden.”

In het bekkenbodemteam van Ziekenhuis Amstelland werken twee chirurgen, een radioloog en een gespecialiseerde verpleegkundige als één hecht team samen. Doordat ze elkaars expertise kennen en met een vast team werken, sluit alles naadloos op elkaar aan. “Voor de patiënt betekent dat: één verhaal, één plan, één aanspreekpunt,” zegt Verberne. “En door het centrum weten verwijzers precies waar ze moeten zijn. Dat scheelt tijd en onnodige onderzoeken.”

De afdeling beschikt bovendien over moderne onderzoeksmethoden, zoals MRI-defecografie – een MRI-onderzoek dat duidelijk maakt hoe de bekkenbodemspieren hun werk doen tijdens het ontlasten – en endo-echografie, een inwendig echo-onderzoek dat helpt om de werking van de sluitspieren goed in beeld te brengen.
“Dat gebeurt in weinig ziekenhuizen,” zegt Verberne. “Daarmee laten we zien dat gespecialiseerde zorg ook dichtbij huis mogelijk is.”

Leren van internationale best practices
Begin 2026 reist het bekkenbodemteam naar Oxford University Hospital voor een bezoek aan de Pelvic Floor Service, die al decennia meedraait in de wereldtop. Ze willen daar de fijne kneepjes van het vak leren: subtiele techniekverschillen, nieuwe inzichten in beeldvorming en ideeën over hoe je de zorg slim kunt organiseren.

Zo werkt Oxford met een zogenoemde nurse-led structuur: verpleegkundigen coördineren het hele zorgpad. Zo’n werkwijze zorgt voor korte lijnen tussen patiënt en specialist en verbetert de efficiëntie en continuïteit van zorg. Verberne en haar collega’s willen ontdekken hoe zo’n model werkt, en wat ze daarvan kunnen toepassen in Amstelveen.

Daarnaast zijn ze bijzonder geïnteresseerd in sacrale zenuwstimulatie – een techniek waarbij de zenuwen rond de bekkenbodem met een klein geïmplanteerd apparaatje kan worden gestimuleerd. Deze methode kan patiënten met incontinentie voor ontlasting soms letterlijk hun vrijheid teruggeven. “Dat doen we hier nog niet, maar het is iets wat we heel graag willen leren en wellicht ook kunnen gaan toepassen,” vertelt Verberne. “Met deze behandeling kunnen we straks nóg meer mensen helpen.”

Er kan meer dan je denkt
De meest voorkomende bekkenbodemaandoeningen zijn verzakkingen van de endeldarm en incontinentie voor ontlasting – klachten die een grote impact kunnen hebben op het dagelijks leven, maar in veel gevallen goed te behandelen zijn. Voor de één is een bezoek aan de bekkenfysiotherapeut genoeg, voor de ander biedt een kleine ingreep of operatie uitkomst.

“Mensen lopen soms tien jaar rond met klachten waarvan ze niet weten dat er iets aan te doen is,” zegt Verberne. “We willen laten zien: je bent niet de enige, en er is vaak echt iets mogelijk.” Ze vertelt over een 90-jarige patiënte die jarenlang met klachten leefde. “We konden haar alsnog helpen. En ze kreeg eindelijk haar kwaliteit van leven terug. Dat is waar je het voor doet.”

Vooruitstrevend in zorg – en in samenwerking
Wie met Charlotte Verberne praat, merkt het meteen: ze is vooruitstrevend in alles wat ze doet. Nieuwsgierig, energiek en altijd in beweging. Ze zoekt steeds naar manieren om de zorg slimmer en mensgerichter te maken. “Ik vind opereren fantastisch én haal er plezier uit om continu te verbeteren – nieuwe technieken leren, beter samenwerken en patiënten nog beter helpen. Want de zorg verdient vooruitgang.’’

Zo introduceerde ze ook een multidisciplinair bekkenbodemoverleg waarin specialisten uit verschillende disciplines samen casussen bespreken. Veel klachten hangen namelijk samen: een verzakking richting de vagina kan soms met een kleine ingreep door de gynaecoloog worden verholpen, terwijl vrouwen met vaginale klachten juist bij de proctoloog terecht kunnen omdat de oorzaak deels in de endeldarm ligt.

Die manier van samenwerken past bij haar bredere visie: zorgen dat kennis en kwaliteit behouden blijven, juist in een regionaal ziekenhuis. “De zorg voor patiënten met endeldarmkanker is gecentraliseerd in de grote ziekenhuizen; in Amstelveen kunnen we ons mede daardoor juist richten op kennis en expertise van goedaardige bekkenbodem aandoeningen. Wij laten zien dat we die zorg goed, veilig en dichtbij kunnen bieden.”

Karin Nieuwkerk, Joanna Luttikhold, Charlotte Verberne in de binnentuin van ZHA.